Hakkında
HÜKÜMDARLARIN TÜMÜLÜSLERINDEN VATANDAŞLARIN MEZARLIKLARINA
Modern gömüt arkeolojisi yardımıyla Hellenistik Pergamon ve Aiolis kentlerindeki toplumsal yapının ve yerel kimliğin araştırılması
Pergamon’un yanısıra Elaia, Aigai ve Kyme gibi diğer Aiolis kentlerinin nekropolleri ve tümülüsleri, Hellenistik Dönemde Anadolu’nun bu kilit bölgesindeki politik, sosyal ve kültürel dinamiklerin anlaşılmasını sağlayan önemli arkeolojik kaynaklardır. Bölgedeki nekropollerin ve tümülüslerin sahip olduğu büyük arkeolojik potansiyelin en önemli nedeni, mezar sahiplerinin krallardan, kraliyet ailesi üyelerine, zengin elit tabaka mensuplarına ve basit halk gruplarına kadar uzanan geniş bir toplumsal yelpazeye sahip olmasıdır. Diğer taraftan, söz konusu araştırma bölgesi politik, sosyal ve kültürel açıdan farklı yapılaşmaları, farklı yerleşmeleri de barındırmaktadır: Kraliyet merkezi Pergamon ve Pergamon’un etkisi altında kalmış eski bir Aiolis polisi olan Aigai kenti, Aiolis bölgesinin merkezi konumunda olan ve Seleukoslarla yakın ilişkiler içinde olan Kyme kenti ile Pergamon’un donanmasının konuşlandırıldığı ve kentin deniz uydusu pozisyonuna getirilen eski bir polis olan Elaia kenti. Böylece bu dört farklı kentin bir araya getirilmesiyle oluşturulan araştırma zemini, aşağıdaki tartışmalar için ideal bilimsel koşulları oluşturmaktadırlar:
(1) Hellenistik gömütlerin sosyal açıdan sınıflandırılması,
(2) Hellenistik hükümdarlık etkisi altında vatandaşların kendilerini nasıl ifade ettikleri,
(3) Kraliyet başkenti ve diğer bağımsız polisler arasındaki kültürel etkileşimler ve direnişler, ve
(4) MÖ 3.-2. yüzyıllarda Hellenistik bölgesel hükümdarlıkların yükselişinde yerel kimliklerin oluşturulması. Tüm bu noktalar önemli araştırma sonuçlarına ve konuya güncel yaklaşımlara karşılık gelmektedir. Bu durum özellikle Hellenistik Dönem Anadolu ölü gömme geleneğinde ve Hellenistik hükümdarların gömütlerinde henüz açıklığa kavuşturulamamış hususlar için geçerlidir. Yerel çeşitliliğin Anadolu’daki Hellenistik Dönem kültürünün en önemli karakteristik özelliklerinden biri olduğu günümüzde araştırmalara konu edilmektedir; bununla birlikte her bir kentin kendine özgü farklı yapısal özellikleri gittikçe daha fazla vurgulanmaktadır.
Bu alanlarda yeni bilimsel katkılar sağlayabilmek için hem 1880 yılından itibaren eski kazılar yeniden değerlendirilecek, hem de güncel kazılar ve araştırmalar Türk-Alman-Fransız işbirliğindeki bir program çerçevesinde bir araya getirilecektir. Bu program, Alman Arkeoloji Enstitüsü’nün Pergamon Kazısı, İzmir Ege Üniversitesi’nin Aigai Kazısı ve Aiolis’teki Fransız Arkeoloji Misyonu tarafından yürütülecektir.
Ortak bir araştırma tasarımının oluşturulmasını kapsayan program, Alman ve Fransız ölü gömme arkeolojisi disiplininin en yeni yaklaşımlarını bütünleştirecektir. Gelecekte bölgenin farklı alanlarında diğer proje ortakları ile bağlantılı olarak faaliyet gösterebilmek için, araştırma süresince disiplinlerarası bir Türk-Alman-Fransız ekibi gereken uygulamalı bilgiyi bir araya getirecektir. Aigai’nin nekropolleri ve Pergamon’un büyük tümülüsleri ortak inceleme yöntemlerinin oluşturulması ve geliştirilmesine yönelik ana çalışma bölgeleridir.
Bu çalışmalar Kyme, Elaia ve Pergamon‘daki eski kazıların yeniden değerlendirilmesiyle sonuçlanacaktır. Uygulanacak olan yöntemler şunlardır: Jeofiziksel tarama, nekropol ve tümülüslerin kritik alanlarından elde edilen tarama sonuçları temelinde kazılar, modern gömüt arkeolojisine uygun antropolojik incelemeler ve fen bilimleri yöntemleriyle laboratuvar analizleri, arkeolojik, mimarlık tarihi ve nihayetinde yukarıda (1)-(4) belirtilen konulara ilişkin sonuçların ortak arkeolojik-tarihsel analizleri ve yorumlarının bir araya toplanması. Alandaki çalışmalara ve değerlendirmeye, bu konuda Avrupa ve Türkiye’de yüksek lisans ve doktora yapanlara yönelik bir öğretim programı da eşlik edecektir.
Önemli çalışma adımları ise, yıllık kilometre taşları olarak çok disiplinli Türk-Alman-Fransız çalışma grubunun düzenli bir şekilde toplandığı çalıştaylarla belgelenecektir. Sonuçların tanıtımı, monografiler halinde ortak yayınlarla, uluslararası düzeyde bir sempozyumla ve projenin internet sayfası ile sağlanacaktır. Dijital verilerin bilim dünyasına sunumu ve uzun vadeli olarak korunması ise iDAIfield sistemi ile gerçekleştirilecektir.
PARTNERS
